بیماری منییر یکی از اختلالات پیچیده گوش داخلی است که اغلب با سرگیجه های شدید، کاهش شنوایی، احساس فشار یا سنگینی در گوش و وزوز گوش همراه است. این بیماری به طور ناگهانی زندگی روزمره فرد را تحت تاثیر قرار داده و باعث اختلال در انجام فعالیت‌های روزانه می‌شود. علت دقیق این بیماری هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما عوامل مختلفی در بروز آن تاثیر دارد. شناخت این بیماری و آگاهی از روش‌های مدیریت آن به بیماران کمک می‌کند تا از شدت علائم بکاهند.
علت بروز بیماری منییر
بیماری منییر به دلیل افزایش فشار مایع در داخل گوش داخلی ایجاد می‌شود. علت دقیق بروز این بیماری هنوز کامل مشخص نیست، اما عوامل مختلفی مانند اختلالات در جریان مایعات گوش داخلی، تغییرات در فشار خون، عفونت های ویروسی، ژنتیک و نقص در سیستم ایمنی بدن در ایجاد آن نقش دارند. این افزایش فشار باعث آسیب به ساختارهای شنوایی و تعادلی گوش داخلی شده و منجر به علائمی همچون سرگیجه شدید، کاهش شنوایی، وزوز گوش و احساس پر بودن گوش می‌شود. در برخی افراد، عواملی مانند استرس، تغییرات هورمونی یا مصرف نمک زیاد به تشدید علائم بیماری کمک می‌کنند.
نشانه های بیماری منییر
بیماری منییر علائم متعددی ایجاد می‌کند. این علائم به طور ناگهانی و دوره‌ای ظاهر می‌شوند. مهم ترین نشانه های آن عبارتند از:
سرگیجه
یکی از علائم برجسته حملات شدید سرگیجه است که به طور ناگهانی و بدون هشدار آغاز می‌شود. این حملات معمولا چند دقیقه تا چند ساعت طول می‌کشد و همراه با حالت تهوع و استفراغ است.
کاهش شنوایی
کاهش شنوایی یکی دیگر از علائم رایج این بیماری است که به طور متناوب و در ابتدا در یک گوش بروز می‌کند. این کاهش شنوایی به تدریج بدتر شده و در نهایت به کاهش دائمی شنوایی منجر می‌شود.
وزوز گوش
وزوز گوش یا شنیدن صدای زنگ، در گوش یکی از علائم معمول بیماری منییر است. این صدا به صورت پیوسته یا متناوب وجود دارد و در برخی مواقع برای بیمار آزاردهنده است.
احساس پر بودن گوش
افراد مبتلا به بیماری منییر احساس می‌کنند که گوش هایشان پر یا مسدود است. این احساس قبل از حملات سرگیجه یا وزوز گوش ایجاد می‌شود.
اختلالات تعادلی
علاوه بر سرگیجه، برخی افراد مبتلا به بیماری منییر احساس عدم تعادل یا مشکل در راه رفتن خواهند داشت.
چه افرادی بیشتر به بیماری منییر مبتلا می شوند؟
بیماری منییر به طور معمول در افراد بالغ و به ویژه در سنین میانسالی بروز می‌کند، برخی از عوامل و ویژگی‌هایی که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند عبارتند از:
- بیماری منییر بیشتر در بین افراد ۳۰ تا ۶۰ سال شایع است، اگرچه در هر سنی ممکن است رخ دهد.
- در برخی مطالعات نشان داده شده است که این بیماری در زنان کمی بیشتر از مردان رخ می‌دهد.
- افرادی که در خانواده‌شان سابقه بیماری منییر یا اختلالات گوش داخلی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. این نشان‌دهنده نقش عوامل ژنتیکی در بروز بیماری است.
- برخی از بیماری ها که سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند، مانند بیماری های خود ایمنی، خطر ابتلا به بیماری منییر را افزایش می‌دهند.
- برخی زنان به ویژه در دوران یائسگی یا در دوره‌های خاصی از چرخه قاعدگی تغییرات هورمونی دارند که این تغییرات بر سیستم گوش داخلی تأثیر می‌گذارد و علائم بیماری منییر را تحریک می‌کند.
نحوه تشخیص بیماری منیر
تشخیص بیماری منییر از طریق ارزیابی بالینی، تاریخچه پزشکی بیمار و نتایج آزمایش های تخصصی صورت می‌گیرد. بهترین متخصص گوش و حلق و بینی در تهران ابتدا به بررسی علائم بیمار مانند سرگیجه های دوره ای، کاهش شنوایی، وزوز گوش و احساس پر بودن گوش می‌پردازد. برای تایید تشخیص، آزمایش‌هایی مانند آزمایش شنوایی برای ارزیابی کاهش شنوایی، آزمایش های تعادلی برای بررسی عملکرد سیستم تعادلی گوش داخلی و MRI یا CT scan برای رد کردن دیگر علل احتمالی مانند تومورهای مغزی یا بیماری های عروق مغزی انجام می‌شود. علاوه بر این، پزشک از بیمار می‌خواهد که رژیم غذایی و میزان مصرف نمک خود را کنترل کرده و در صورت بروز علائم، برای بررسی دقیق مراجعه نماید. تشخیص قطعی زمانی صورت می‌گیرد که علائم به طور دوره ای و حداقل یک بار در سال تکرار شوند .
روش های درمان بیماری منییر
درمان بیماری منییر به هدف کاهش علائم، پیشگیری از حملات سرگیجه و بهبود شنوایی انجام می‌شود. روش های درمان بیماری منییر شامل موارد زیر هستند:
داروها
داروهایی که به منظور درمان این بیماری تجویز می‌شوند شامل موارد زیر است:
داروهای ضد سرگیجه و تهوع
داروهایی مانند دیمن هیدرینات یا آنتی هیستامین ها برای کاهش علائم سرگیجه و تهوع در زمان حملات استفاده می‌شوند.
دیورتیک‌ها
برای کاهش احتباس مایعات در گوش داخلی و کنترل فشار در آن ناحیه، پزشک داروهای دیورتیک مانند هیدروکلروتیازید تجویز می‌کند. این داروها به کاهش فشار داخل گوش و بهبود علائم کمک می‌کنند.
استروئیدها
در برخی موارد، پزشک برای کاهش التهاب گوش داخلی از داروهای استروئیدی استفاده می‌کند.
تغییرات در رژیم غذایی
گاهی اوقات به منظور درمان این بیماری بهتر است که در رژیم غذایی تغییراتی ایجاد کنید که این تغییرات عبارتند از:
- مصرف نمک زیاد باعث احتباس مایعات در بدن و تشدید علائم بیماری منییر شود. کاهش میزان نمک در رژیم غذایی به کاهش فشار مایع در گوش داخلی کمک می‌کند.
- برخی بیماران با محدود کردن مصرف کافئین و الکل شاهد کاهش علائم خود هستند.
- توصیه به مصرف غذاهای کم سدیم در کنترل علائم بیماری موثر است.
درمان های جراحی
در صورتی که درمان های دارویی و غیرجراحی نتوانند علائم بیماری را کنترل کنند یا اگر شنوایی بیمار به شدت تحت تاثیر قرار گیرد، پزشک روش های جراحی را پیشنهاد می‌دهد:
جراحی دکمپرسیون
یک روش جراحی است که به منظور کاهش فشار مایع در گوش داخلی انجام می‌شود. هدف این جراحی کاهش فشار مایع در کیسه آندولنفاتیک است که موجب بهبود علائم بیماری منییر مانند حملات سرگیجه، وزوز گوش و کاهش شنوایی می‌شود. در طی عمل، جراح به طور معمول بخشی از بافت های اطراف کیسه آندولنفاتیک را برداشته یا کیسه را باز می‌کند تا به تخلیه بهتر مایعات گوش داخلی کمک کند.
قطع عصب وستیبولار
یک روش جراحی است که برای درمان بیماری منییر در موارد شدید و مقاوم به درمان های دیگر استفاده می‌شود. در این روش، جراح عصب وستیبولار که مسئول انتقال سیگنال های تعادلی از گوش داخلی به مغز است را قطع می‌کند. این عمل باعث از بین رفتن حس سرگیجه و اختلالات تعادلی ناشی از بیماری منییر می‌شود، اما شنوایی بیمار گاهی از دست می‌رود.
لابیرنتکتومی جراحی
روش جراحی نهایی برای درمان بیماری منییر است که در موارد شدید و مقاوم به درمان های دیگر انجام می‌شود. در این روش، جراح گوش داخلی را به طور کامل حذف می‌کند تا دیگر سیگنال های تعادلی از گوش داخلی به مغز ارسال نشود. این عمل زمانی انجام می‌شود که بیمار از حملات شدید سرگیجه رنج می‌برد و کاهش شنوایی نیز به مرحله پیشرفتهای رسیده است، به طوری که دیگر حفظ شنوایی اولویت ندارد. با این حال، این روش به دلیل از دست دادن شنوایی در گوش آسیب دیده، فقط در بیمارانی که شنوایی آن ها قبلا به شدت کاهش یافته است و درمان های دیگر موثر نبوده، توصیه می‌شود.
سوالات متداول
متأسفانه، بیماری منییر درمان قطعی ندارد. اما با درمان های مختلف از جمله دارو، تغییرات رژیم غذایی و در موارد شدیدتر جراحی، می‌توان علائم بیماری را کاهش داد و مشکل بیمار را بهبود بخشید.
برای پیشگیری از حملات سرگیجه، بیماران باید از مصرف زیاد نمک خودداری کنند، استرس را کاهش دهند و مراقب فشار خون خود باشند. همچنین، مصرف داروهای دیورتیک و انجام درمان های تعادلی به کنترل علائم کمک می‌کند.
اگرچه بیماری منییر به طور مستقیم تهدید کننده زندگی نیست اما زندگی بیمار را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. حملات شدید سرگیجه باعث بی‌ثباتی، سقوط و مشکلات شنوایی دائمی می‌شود. درمان مناسب و پیگیری پزشکی خطرات را کاهش می‌دهد.
در نهایت…
بیماری منییر یک از اختلالات پیچیده است که برای گوش اتفاق می‌افتد و علائم زیادی را با خود به همراه دارد. با اینکه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما با توجه به پیشرفتهای پزشکی و روش‌های مختلف درمانی، می‌توان علائم آن را کنترل و از شدت حملات آن کاست. مهمترین نکته در مدیریت این بیماری، تشخیص زودهنگام و پیگیری مستمر با همکاری پزشک متخصص است. همچنین، آگاهی از عوامل محرک و رعایت شیوه‌های زندگی سالم مانند رژیم غذایی مناسب و کاهش استرس می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند.